آمنه موسوی
چکیده
اعتبار سند به برخورداری از مهر در آن است که توسط افراد، در بسیاری اسناد ازجمله اسناد تشکیلات اداری آستان قدس مشاهده می‌شود. این مهرها در طول تاریخ علاوه بر ویژگی‌های هنری، بیان‌کننده جنبه‌های ...
بیشتر
اعتبار سند به برخورداری از مهر در آن است که توسط افراد، در بسیاری اسناد ازجمله اسناد تشکیلات اداری آستان قدس مشاهده می‌شود. این مهرها در طول تاریخ علاوه بر ویژگی‌های هنری، بیان‌کننده جنبه‌های مختلف اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. زنان نیز به‌عنوان قشری از جامعه، دارای مهر بودند‌که مهرهایشان با توجه به جایگاه اجتماعی آنان و در مقایسه با مهر مردان، از ویژگی‌های خاصی برخوردارند. در دوره پهلوی‌که امضا جایگزین مهر شد، زنان و مردانی که سواد خواندن و نوشتن نداشتند، همچنان از مهر استفاده می‌کردند و این روند نیز تاکنون ادامه یافته است. هدف از این پژوهش، شناخت ویژگی‌های مهر زنان به لحاظ ساختاری و محتوایی و مقایسه آن‌ها با مهر مردان، با توجه به موقعیت اجتماعی‌شان و همچنین بررسی مهر زنان شاغل و عوام بر اساس انواع اسناد است. بر این اساس، پژوهش به روش بررسی و تحلیل اسناد خواهد بود. نتایج نشان می‌دهد، اگرچه تا دوره قاجار مهر زنانِ قشر متوسط و پایین به دلایل عدم حضور شرعی و عرفی آنان در اجتماع کمتر و معمولاً به نیابت از مهر وکیل است، اما زنان درباری در هر دوره‌ای همواره یک یا چند مهر داشته‌اند که در برخی از احکام و اسناد ممهور می‌کردند. در زمان قاجاریه با عمومیت یافتن مهر در بین اقشار‌‌جامعه، مهر زنان نیز مقبولیت یافته و تا حدودی هم‌ردیف مهر مردان قرار‌گرفت، اما در مقایسه با مهر مردان برخوردار از تفاوت‌هایی به لحاظ سجع، شکل، تزئینات، محل و نوع سند و حتی میزان اعتباربخشی سند هستند.
